Της Ελευθερίας Μηλάκη
Πράσινη πίτσα
Τη γνώρισα σαν πελάτισσα, όταν ήρθε στο γραφείο μου να της κάνω αγγλικά. Από τότε έχουν περάσει δέκα χρόνια. Με όλους τους πελάτες είμαι φιλική, έτσι είμαι, εκ φύσεως και δεν μου αρέσει να προσπαθήσω να είμαι απρόσιτη και τυπική. Ήταν όμως η πρώτη φορά που μια πελάτισσα έγινε στενή μου φίλη και περάσαμε άπειρο χρόνο μαζί τα τελευταία χρόνια. Ήρθαν τα Φώτα και δεν είχαμε πει ακόμα καλή χρονιά. Αποφάσισα να τηλεφωνήσω για να πω καλή χρονιά και χρόνια πολλά. Η πρώτη φράση με χτύπησε σαν κεραυνός.
- Πήγες στην εκκλησία;
- Όχι, γιατί να πάω στην εκκλησία; (Τώρα είναι ο ιός, αλλά όσα χρόνια είμαι στο Ηράκλειο δεν συνηθίζω να ξυπνάω πρωί στις γιορτές για να πάω στην εκκλησία. Όταν ήμουν φοιτήτρια, πήγαινα τις Κυριακές στην εκκλησία, πήγαινα μέχρι και στο Κατηχητικό όπου… δίδασκα μαζί με άλλους φοιτητές τα παιδιά. Σεργίου, Βάκχου και Ιουστίνης λεγόταν η εκκλησία. Αργότερα, όταν μετακόμισα στο κέντρο της πόλης πήγαινα στον Άγιο Σπυρίδωνα που ήταν λίγα βήματα από εκεί που έμενα).
- Γιατί είναι Θεοφάνεια…
- Εμένα κάτι άλλο με καίει, ότι οι άνθρωποι χάνουν τις δουλείες τους, εμποδίζονται να αυτοαπασχολούνται. (Μιλούσα, μιλούσα μόνη μου για λίγα λεπτά και εκείνη σώπαινε).
- Δεν είναι ωραίο μεταξύ φίλων να συζητούνται… πολιτικά. Και τώρα γεια σου γιατί έχω μια δουλειά.
Όπως με τη δίκη της Χρυσής Αυγής γίνανε όλοι αντιφασίστες, έτσι ξαφνικά γίνονται και όλοι οι χριστιανοί, όταν ψυχανεμίζονται ότι μπορεί να είσαι «άθεος», «αντίχριστος», «άπιστος». Δεν χρειάζεται και πολλή φαντασία για να το ψυχανεμιστούν, όταν ο σύντροφός σου είναι αλλόθρησκος. Ένας φίλος, μουσουλμάνος, δάσκαλος γαλλικών στην πατρίδα του, ισχυρίζεται ότι μισεί εξίσου «το Χίτλερ, τον Τσώρτσιλ και… τον Στάλιν». Και προσθέτει με νόημα. Μάντεψε ποιοι δεν ήθελαν τους κομμουνιστές, υπονοώντας ότι αυτοί που μισούν τους μουσουλμάνους είναι οι ίδιοι που μισούν τους αριστερούς, είναι οι ναζί και… οι χριστιανοί. Ή μήπως καμιά φορά μπορεί να ταυτίζονται; Πουλάει σαν ζεστό ψωμάκι ο αντιφασισμός, το αγοράζουν μέχρι και οι νεοδημοκράτες που τώρα που είναι το κόμμα τους περιμένουν μήπως μπουν από το παράθυρο σε καμία τρύπα. Και εγώ κάθομαι και μιλάω για νίκες που το μέλλον θα φέρει για τους εργάτες και τους εργαζόμενους.
Τέλος πάντων, είμαστε κορίτσια – δημιουργήματα του ’80 (αυτό το έκλεψα από ένα γυναικείο περιοδικό). Η διαφορά είναι ότι από τότε που πήρα το πτυχίο μου έκανα τα πάντα για να δουλεύω. Ζήτησα δουλειά σε εταιρείες και αφού με «δοκίμασαν» δοκιμαστικά με έδιωξαν απλήρωτη. Δούλεψα σαν ελεύθερη επαγγελματίας. Συνεργάστηκα ως υπάλληλος για 300 ευρώ το μήνα. Αναζήτησα εργασία στο εξωτερικό. Καθάρισα μέχρι και τουαλέτες. Και ξέρω πως άλλοι δούλευαν και σαν φοιτητές, ειδικά αν δεν είχαν βοήθεια από τους γονείς. Πέρασα στην Ελλάδα, έστω και αν δεν πέρασα εκεί που ήθελα. Δεν ήμουν πολύ τολμηρή, ώστε να φύγω στο εξωτερικό για σπουδές, όπως τόσοι άλλοι. Στην γενιά μας υπήρχαν αυτές που δεν δούλεψαν ούτε σπούδασαν ποτέ και περίμεναν να έρθει η καλή δουλειά ή ο γαμπρός χωρίς να κάνουν απολύτως τίποτα ως τότε. Υπήρχαν αυτές που πήραν ένα πτυχίο κουτσά στραβά και μόλις ο γαμπρός βρέθηκε, τα παράτησαν όλα για την οικογένεια. Υπήρξαν αυτές που πέτυχαν επαγγελματικά και έκαναν και ένα καλό παραδοσιακό γάμο. Δεν έχει σημασία τι είναι μοντέρνο και τι ντεμοντέ.
Αλλά όταν είμαστε τόσο συντηρητικές, γιατί να θέλουμε να είναι και οι άλλες;
Ήταν Πάσχα, πριν το 2015. Τότε είχα άλλη «κολλητή» που πήρε ένα πτυχίο στην Ιταλία και δούλευε μέχρι να παντρευτεί. Είχαμε συμφωνήσει να βρεθούμε έξω από τον Άγιο Τίτο. Έφτασα πρώτη. Ήρθε φορτωμένη με τα ψώνια της και το πρώτο που είχε να μου πει ήταν «προσκύνησες;» Τώρα που το σκέφτομαι δεν θυμάμαι, πάντως σίγουρα είχα ανάψει κερί. Υπήρχε η υποψία. Μήπως έγινα μωαμεθανή;
Στο μέλλον θα προσέχω περισσότερο, γιατί μου σπάνε την καρδιά κάθε τόσο. Μια συγγραφέας, που παλιά έγραφε στο γυναικείο περιοδικό cosmopolitan, που δεν κυκλοφορεί πια, ασχολείται τώρα με το «νέο φεμινισμό» και τον μισογυνισμό. Υποστηρίζει ότι γυναίκες όπως η… Θάτσερ, η Μέρκελ και η Χίλαρι Κλίντον απαρνήθηκαν τους «κώδικες» του φύλου τους και «ντύθηκαν» ανδροπρεπώς, μεταφορικά και κυριολεκτικά, για να τις πάρουν στα σοβαρά, για να μην πέσουν θύματα σεξισμού και γενικά για να πείσουν ότι είναι ικανές και δυναμικές. Δηλαδή οι κανονικοί «κώδικες» του φύλου μας είναι να παίζουμε δεύτερο βιολί δίπλα στο σύζυγο, διακριτικές, αμίλητες και πανέμορφες, σαν πριγκίπισσες του παραμυθιού; Μια πρώην παχουλή φοιτήτρια που με το κατάλληλο κύκλωμα ειδικών μεταμορφώθηκε σε οπτασία (όλα αλλάζουν, μόνο να ψηλώσεις δεν μπορείς αν δεν το διαθέτεις εκ φύσεως)… Ή μήπως η κατά δική της ομολογία φεμινίστρια είναι η άλλη μεγαλειότατη Μέγκαν Μαρκλ που περιφέρεται σε όλο τον κόσμο και κάνει κάθε είδους ακτιβισμό ως δούκισσα από το γάμο της;
Την ώρα που μιλούσα στο τηλέφωνο πέρασαν γείτονες και τους είπα καλή χρονιά, χρόνια πολλά… Κάθε τόσο διέκοπτα. Και στο τέλος είδα την Ε. Αυτή είναι σκλάβα σε χαρέμι, αλλά το βλέπει θετικά γιατί είναι ικανοποιημένη από οικονομική άποψη. Δεν το ήξερα ότι είναι η γυναίκα του κυρίου Χ., μου είπε ένα παιδί. Νόμιζα ότι ήταν κάτι σαν αιχμάλωτη…
Είχα την μεγάλη τύχη να σπουδάσω δίπλα σε ωραίες γυναίκες. Καθηγήτριές μου. Είτε ήταν θηλυπρεπείς, είτε ανδροπρεπείς, μου άρεσαν γιατί είχαν γνώσεις και δυναμισμό. Μια από αυτές, πάνω στην έδρα, σχολίαζε τα αποτελέσματα ενός διαγωνισμού ομορφιάς. Έτσι ήταν παλιά τα χαρέμια των σουλτάνων, σαν την καριέρα στο μόντελινγκ… Πολλές ήθελαν να μπουν. Ακούγεται τρελό, αλλά όπως κάποια αγόρια ήθελαν να γίνουν ποδοσφαιριστές, έτσι και κορίτσια ήθελαν να γίνουν μοντέλα χωρίς να έχουν τα σχετικά προσόντα. Ο «έξυπνα» υποτακτικός άνθρωπος δεν έχει φύλο. Μέχρι όμως τα κορίτσια αυτής της νοοτροπίας να καταλήξουν σκλάβες στο χαρέμι ενός μικρομεσαίου, ας με αφήσουν ήσυχη και ας μην τις νοιάζει αν πήγα στην εκκλησία και αν προσκύνησα. Η Βίκυ Καγιά, η μεγάλη δασκάλα μοντέλων και μόδας της τηλεόρασης, δηλώνει ότι θέλει να σπάσει το στερεότυπο «ότι τα μοντέλα είναι ανεγκέφαλα και τρώνε ένα μαρουλόφυλλο τη μέρα». Εξάλλου, όπως λέει και μια άλλη φίλη μου, η οποία διαθέτει και εμφάνιση και μόρφωση, «μια ωραία γυναίκα τη βλέπουμε και μεις οι γυναίκες ευχάριστα».
Σε κάποιες παλιές εκλογές είχαν πάει μέλη κόμματος να κεράσουν αυτούς που δούλευαν ως εφορευτική επιτροπή. Τους έδωσαν μία πίτσα σε πράσινο κουτί ρωτώντας, πειράζει που η πίτσα είναι πράσινη; Όχι. Απάντησαν εκείνοι. Την πίτσα την τρώνε όλοι. Έτσι είναι και το μόντελινγκ και ο παραδοσιακός γάμος και όλα τα επαγγέλματα. Μην πας να κρίνεις όμως και τη γυναίκα ή τον άντρα που διάλεξε το δικό του/της μονοπάτι και μάλιστα να κρίνεις με εργαλείο τη θρησκεία. Δεν είναι έντιμο.
